Μάριος Χατζηανδρέου, Ph.D. (Cambridge)
Director, Business Development Ομίλου Θεοδώρου
Η πανδημία του C-19 αποτελεί μια εξαιρετικά σημαντική πρόκληση, με συνέπειες στην υγεία των πολιτών, την οικονομία της χώρας, αλλά και της κάθε επιχείρησης ξεχωριστά. Ο C-19 έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο συναλλασσόμαστε με τους φίλους ή συνεργάτες μας στο σπίτι, στο δρόμο, στο γραφείο, στο εργοστάσιο. Έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί μία επιχείρηση, ενώ οι νέες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί αποτελούν πρόκληση για την επόμενη ημέρα.
Η αυτοματοποίηση των λειτουργιών μίας επιχείρησης, στην προκειμένη ενός εργοστασίου ή αποθήκης, ήταν κατά βάση προνόμιο των μεγάλων επιχειρήσεων, οι οποίες διέθεταν τα απαραίτητα κεφάλαια (και την υπομονή) για να προχωρήσουν σε τέτοιου είδους επενδύσεις. Στα πλείστα ελληνικά εργοστάσια, η αυτοματοποίηση σταματάει στη πρωτογενή συσκευασία (δηλαδή στο ίδιο το προϊόν), σε αρκετές περιπτώσεις επεκτείνεται στη δευτερογενή συσκευασία (πχ κιβώτιο) και σε πιο σπάνιες περιπτώσεις στην τριτογενή (παλέτα). Για αυτοματοποίηση της αποθήκης ούτε λόγος, ενώ ακόμη και τα πιο μεγάλα logistic centers βασίζονται σχεδόν εξ ολοκλήρου στον άνθρωπο.
Οι νέες συνθήκες στη μετά C-19 εποχή, εξελίσσουν την «αυτοματοποίηση» σε επιτακτική ανάγκη σε όλα τα στάδια λειτουργίας ενός εργοστασίου (εισαγωγή Α’ υλών, παραγωγή, αποθήκευση, εκτέλεση παραγγελίας και αποστολή) και για όλες τις επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους. Εξάλλου, οι νέες λύσεις που προσφέρονται στην αυτοματοποίηση και ρομποτική είναι πλέον σημαντικά χαμηλότερου κόστους, επιτρέποντας την εισαγωγή τους σε όλες τις επιχειρήσεις, μικρές ή μεγάλες.
Ιδέες για αύξηση ανταγωνιστικότητας & ευελιξίας στη post-Covid εποχή
Ακολουθούν κάποιες ιδέες που αξίζουν την προσοχή των στελεχών των επιχειρήσεων προκειμένου να «θωρακίσουν» την επιχείρηση και να αυξήσουν το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα σε μία εποχή που συνεχώς μεταβάλλεται:
Τα ρομπότ έχουν εδώ και πολλές δεκαετίες βρει εφαρμογές στη βιομηχανία και τα logistics, για εκτέλεση διαφόρων εργασιών όπως η αυτόματη παλετοποίηση / αποπαλετοποίηση, ο αυτόματος εγκιβωτισμός, και το αυτόματο picking & sorting. Στην εποχή της νέας ρομποτικής τα ρομπότ είναι ταχύτερα, η ακρίβεια τοποθέτησης και η επαναληψιμότητα είναι αυξημένες, ενώ τα προγράμματα οδήγησής τους γίνονται όλο και πιο έξυπνα και προσφέρουν πολύ περισσότερες δυνατότητες ευελιξίας και διασύνδεσης με άλλα ρομπότ, μηχανήματα και κεντρικά πληροφοριακά συστήματα. Με άλλα λόγια τα ρομπότ αποτελούν πια αναπόσπαστο κομμάτι του ψηφιακού εργοστασίου.
Την ίδια στιγμή που τα ρομπότ γίνονται πιο έξυπνα, το κόστος ανά μονάδα έχει μειωθεί σημαντικά, ενώ υπάρχουν και διαθέσιμα τυποποιημένα ρομποτικά modules για συγκεκριμένες εφαρμογές (πχ παλετοποίηση χαρτοκιβωτίου, εγκιβωτισμός πλαστικών δοχείων, κτλ). Μια νέα τάση είναι η δυνατότητα μετακίνησης του ίδιου του ρομπότ, εξυπηρετώντας έτσι περισσότερες γραμμές ή λειτουργίες, υπάρχουσες ή και μελλοντικές, κάτι που επιτυγχάνει μεγαλύτερη οικονομία και ευελιξία. Αποτέλεσμα είναι η δυνατότητα εισαγωγής της ρομποτικής σε όλο και «μικρότερες» επιχειρήσεις.
Άλλη σημαντική εξέλιξη είναι η εμφάνιση των collaborative robots ή cobots. Τα cobots είναι ρομπότ νέας γενιάς τα οποία έχουν σχεδιαστεί να λειτουργούν αρμονικά μαζί με τον άνθρωπο σε έναν κοινό χώρο εργασίας χωρίς τον κίνδυνο τραυματισμού για την εκτέλεση διαφόρων επαναλαμβανόμενων εργασιών. Για παράδειγμα μπορούν να αναλάβουν εργασίες, όπως η συσκευασία (διαμόρφωση, εγκιβωτισμός, παλετοποίηση, κτλ), ο ποιοτικός έλεγχος, η λειτουργία μηχανών, αλλά και το picking και sorting προϊόντων.
Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά βιομηχανικά ρομπότ που είναι συνήθως πολύ μεγαλύτερα σε μέγεθος και δυναμικότητα και έχουν σχεδιαστεί να λειτουργούν αυτόνομα και απομονωμένα από τους ανθρώπους σε περιφραγμένους χώρους, τα cobots δουλεύουν δίπλα στον άνθρωπο, ενώ δεν απαιτείται καμία υποδομή σε φράχτες ή μπάρες ασφαλείας! Η εγκατάσταση ενός συστήματος cobot γίνεται πανεύκολα (εντός μερικών ωρών), ενώ μπορεί να λειτουργήσει σχεδόν οπουδήποτε καλύπτοντας μελλοντικές ανάγκες της επιχείρησης. Με τα cobots επιτυγχάνεται αύξηση παραγωγικότητας, μέγιστη ασφάλεια και μεγάλη ευελιξία, ενώ η συνύπαρξη robot & ανθρώπου έχει πολύ θετική επίδραση και στην απόδοση του ίδιου του εργαζομένου.
Τα οφέλη των cobots είναι πολλαπλάσια όταν συνδυαστούν και με άλλες τεχνολογίες, όπως είναι τα autonomous mobile robots (AMRs). Σε ένα εργοστάσιο οι εργαζόμενοι διανύουν δεκάδες χιλιόμετρα καθημερινά μεταφέροντας υλικά από το ένα σημείο στο άλλο (Α’ ύλες, ημι-έτοιμα προϊόντα, έτοιμα, ανταλλακτικά, κτλ). Τα AMRs είναι αυτοκινούμενα ρομπότ τα οποία κινούνται έξυπνα στον χώρο του εργοστασίου ή αποθήκης και διεκπεραιώνουν τη μεταφορά διαφόρων υλικών, απελευθερώνοντας σημαντικό χρόνο δημιουργικής απασχόλησης από τους εργαζομένους.
Για παράδειγμα, σε ένα εργοστάσιο μπορούν να αναλάβουν την τροφοδοσία των μηχανών ή/και τη μεταφορά των έτοιμων προϊόντων προς αποθήκευση ενώ σε μία αποθήκη ηλεκτρονικού εμπορίου μεταφέρουν προϊόντα στο σταθμό εκτέλεσης της παραγγελίας (goods-to-person). Ένα ρομπότ είναι ικανό να αναλάβει πολλαπλές εργασίες την ίδια ημέρα ενώ λειτουργεί αρμονικά τόσο μαζί με τον άνθρωπο (όπως και με τα cobots, τα AMRs είναι απόλυτα ασφαλή) όσο και με ένα στόλο από άλλα ρομπότ.
Τα AMRs έχουν πλήρη απεικόνιση του χώρου και, σε αντίθεση με άλλα αυτοκινούμενα οχήματα, έχουν την ικανότητα όχι μόνο να σταματούν αν κάτι διακόψει την πορεία τους, αλλά και να υπολογίζουν επί τόπου την επόμενη βέλτιστη διαδρομή. Το κόστος κτήσης σε συνάρτηση με την προσφερόμενη αξία είναι πολύ χαμηλό, γι’ αυτό και η απόσβεση μίας τέτοιας επένδυσης είναι ταχύτατη.
Όπως είναι γνωστό, η πανδημία του C-19 έχει επιταχύνει την ανάπτυξη του e-commerce, σε ρυθμούς ταχύτερους από τους προβλεπόμενους. Άμεση συνέπεια είναι ότι οι επιχειρήσεις, που δεν ήταν προετοιμασμένες για αυτή την εξέλιξη, αναζητούν λύσεις για την όσο πιο άμεση εκτέλεση του μεγάλου όγκου παραγγελιών που λαμβάνουν καθημερινά. Λύσεις εξοπλισμού, όπως έχουμε περιγράψει παραπάνω, αλλά και πιο «εξελιγμένα» πακέτα λογισμικού εκτέλεσης παραγγελιών (order fulfilment).
Η αναβάθμιση σε ένα νέο WMS τη δεδομένη στιγμή εμπεριέχει κινδύνους, αφού πέρα από το κόστος και το ρίσκο υλοποίησης, απαιτείται μεγάλος χρόνος εκμάθησης. Προς αυτή την κατεύθυνση, η Zebra Technologies δημιούργησε το Zebra FulfillmentEdgeTM, ένα συνδυασμό λογισμικού εκτέλεσης εργασιών (fulfillment) και wearables (έξυπνα γυαλιά, βραχιόλια, κτλ), που κατευθύνουν και υποβοηθούν τους εργαζομένους στο picking, packing, shipping, και stocking. Για παράδειγμα, κατά την εισαγωγή μίας νέας παραγγελίας, το FulfillmentEdgeTM επεξεργάζεται real-time δεδομένα από το WMS και προτείνει ποιος πρέπει να την εκτελέσει και πότε, ενώ την ίδια στιγμή, μέσα από τα έξυπνα wearables, παραθέτει στον picker οδηγίες για την αποτελεσματικότερη εκτέλεσή της. Πιο σημαντικά, το FulfillmentEdgeTM «κουμπώνει» εύκολα & γρήγορα σε υπάρχοντα WMS, δεν εμπεριέχει κανένα ρίσκο ενώ είναι και ένα εξαιρετικό εργαλείο διοίκησης αφού προσφέρει πλήρη απεικόνιση της αποτελεσματικότητας της ομάδας αλλά και του κάθε εργαζόμενου ξεχωριστά. Η αύξηση αποδοτικότητας με τη χρήση του FulfillmentEdgeTM είναι τουλάχιστον 25%!
Εν κατακλείδι, τη δύσκολη αυτή περίοδο που η παγκόσμια οικονομία «δοκιμάζεται» λόγω του C-19 και οι τάσεις της αγοράς αλλάζουν με πιο γοργούς ρυθμούς από την τεχνολογία την ίδια, οι επιχειρήσεις πρέπει να χειριστούν σωστά την κατάσταση και να εκμεταλλευτούν ευκαιρίες που ενδέχεται να παρουσιαστούν. Οι ιδέες που προτείνουμε είναι άμεσα εφαρμόσιμες, δεν απαιτούν μεγάλο χρόνο υλοποίησης ή κόστος, ενώ το μεγαλύτερο τους πλεονέκτημα είναι η ευελιξία που προσφέρουν στην επιχείρηση. Εξάλλου, ζούμε σε μία εποχή που συνεχώς μεταβάλλεται και στην οποία πρωταγωνιστικό ρόλο θα έχουν οι επιχειρήσεις που έχουν και τη διάθεση αλλά και την ευελιξία να αλλάξουν!
Ο Δρ. Μάριος Χατζηανδρέου είναι Director, Business Development του Ομίλου Θεοδώρου.